Vergi uyuşmazlıklarının yargı aşamasında çözümlenmesi;
2576 sayılı “Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin Kuruluşu ve Görevleri Hakkında Kanun” ile 2577 sayılı “İdari Yargılama Usulü Kanunu” ve bu kanunlarda yapılan değişiklikler çerçevesinde düzenlenmiştir.
Yargı aşamaları; olağan kanun yolları ve diğer kanun yolları olmak üzere iki gruba ayrılmaktadır.
1- VERGİ MAHKEMELERİ
Vergi mahkemeleri; genel bütçe, il özel idareleri, belediye ve köylere ait vergi, resim ve harçlar ile benzeri mali yükümler ve bunların zam ve cezaları ile tarifelere ilişkin davaları, bu konularda 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun uygulanmasına ilişkin davaları ve diğer kanunlarla verilen işleri çözümlemek görevini üstlenmişlerdir(2576 sK., md. 6).
Vergi mahkemeleri ifadesi benimsenmiş olmakla birlikte, vergi yanında diğer bazı mali yükümlülüklerle ilgili davalar da bu mahkemeler tarafından çözümlenmektedir.
Vergi yanında; resimler, harçlar ile benzeri mali yükümlülükler, bunların zam ve cezaları, tarifelere ilişkin davalardan söz edilebilir.
a) Davanın Konusu:
Vergi mahkemesinde dava açabilmek için; vergi uygulaması ile ilgili bazı idari işlemlerin gerçekleşmiş olup olmadığı önem taşımaktadır.
Bu bakımdan;
i) verginin tarh edilmesi,
ii) cezanın kesilmesi,
iii) tadilat ve takdir komisyonu kararlarının tebliğ edilmiş olması,
iv) kaynakta alınan vergilerde; istihkak sahiplerine ödemenin yapılmış olması ve ödemeyi yapan tarafından verginin kesilmiş olması, gerekmektedir. (VUK md. 378)
b) Vergi Mahkemelerinde Dava Açma Süresi:
Vergi mahkemelerinde dava açma süresi, esas itibarıyla 30 gün olup, özel kanunlarda başka sürelerin öngörülmüş olması durumunda bu sürelerin esas alınması gereği vardır.
c) Vergi Mahkemesinde Dava Açmaya Yetkili Olanlar
Vergi mahkemesine dava açmaya yetkili olanlar; Vergi Usul Kanununun 377. maddesinde belirtilmiş bulunmaktadır.
Buna göre; mükellefler ve kendilerine vergi cezası kesilenler, tarh edilen vergilere ve kesilen cezalara karşı vergi mahkemelerine dava açabilmektedirler.
Ayrıca, vergi dairesi tadilat ve takdir komisyonları tarafından tahmin ve takdir olunan matrahlara karşı vergi mahkemesinde dava açılabilmektedir.
Vergi Dairesi Başkanlıkları ile Vergi Daireleri, Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığınca belirlenen tutarları aşan davalarda Gelir İdaresi Başkanlığının (il özel idareleri ile belediyeler, valilerin) muvafakatini almadan vergi mahkemesi kararları aleyhine temyiz yoluna gidemezler.
Gelir İdaresi Başkanlığı, tespit edeceği hadlerle sınırlı olmak şartıyla, muvafakat verme yetkisini vergi dairesi müdürlüklerinin taraf bulunduğu davalar için vergi dairesi başkanlıklarına ve/veya defterdarlıklara devredebilmektedir.
2- BÖLGE İDARE MAHKEMELERİ
Bölge idare mahkemelerinin görevleri; 2576 sayılı Kanuna 18.6.2014 tarih ve 6545/4 maddesiyle eklenen 3/A. maddesinde düzenlenmiş olup, bölge idare mahkemelerinin görevleri;
i) İstinaf başvurularını inceleyip karara bağlamak.
ii) Yargı çevresindeki idare ve vergi mahkemeleri arasında çıkan görev ve yetki uyuşmazlıklarını kesin karara bağlamak.
iii) Diğer kanunlarla verilen görevleri yapmak.
olarak belirtilmiştir.
6545 sayılı Kanunun 7. maddesiyle eklenen 3/D maddesi ile;
i) İlk derece mahkemelerince verilen ve istinaf yolu açık olan nihai kararlara karşı yapılan istinaf başvurularını inceleyerek karara bağlamak.
ii) İlk derece mahkemelerince yürütmenin durdurulması istemleri hakkında verilen kararlara karşı yapılan itirazları inceleyerek karara bağlamak.
iii) Yargı çevresi içinde bulunan ilk derece mahkemeleri arasındaki görev ve yetki uyuşmazlıklarını çözmek vb. görevler verilmiştir.
İdare ve vergi mahkemelerinin kararlarına karşı, başka kanunlarda aksine hüküm bulunsa dahi, mahkemenin bulunduğu yargı çevresindeki bölge idare mahkemesine, kararın tebliğinden itibaren 30 gün içinde istinaf yoluna başvurulabilmektedir.
Bununla birlikte; konusu 20.000 TL’yi geçmeyen vergi davaları, tam yargı davaları ve idari işlemlere karşı açılan iptal davaları hakkında idare ve vergi mahkemelerince verilen kararlar kesin olup, bunlara karşı istinaf yoluna başvurulamamaktadır.
3- Danıştay
Danıştay dava dairelerinin nihai kararları ile bölge idare mahkemelerinin yasada sayılan davalar hakkında verdikleri kararlar, başka kanunlarda aksine hüküm bulunsa dahi Danıştay’da, kararın tebliğinden itibaren otuz gün içinde temyiz edilebilmektedir.
4- Vergi Uyuşmazlıklarının Yargı Aşamasında Çözümlenmesi İle İlgili Diğer Yollar;
i) Kanun Yararına Temyiz
ii) Yargılamanın Yenilenmesi
iii) Açıklama İstenilmesi
iv) Yanlışlıkların Düzeltilmesi
Aşağıdaki bölümden vergi uyuşmazlıkları ve vergi hukuku ile ilgili uzman vergi hukuku avukatı ile online avukat görüşme randevusu oluşturabilirsiniz.
Comments