Nişan, birçok kültürde evlilik hazırlıklarının önemli bir parçasıdır. Nişanlılık bir evlenme vaadidir. Ne var ki her zaman evlilik ile sonuçlanmaz. Nişan sırasında bu sürecin bir parçası olarak taraflar birbirine birtakım hediyeler verebilirler. Nişanın sona ermesinin hukuki sonuçlarından biri de nişanlanma dolayısıyla alınan hediyelerin geri verilmesidir. Türk hukuk sistemi, nişan hediyelerinin geri verilmesi konusunda belirli yasal düzenlemelere sahiptir.
NİŞANLILIK NASIL SONA ERER?
Nişanlılık hali altı durumda sona erebilmektedir. Bunlar;
Evlenme
Tarafların Anlaşması
Bozucu Şartın Gerçekleşmesi
Evliliğin İmkansız Hale Gelmesi
İkinci Kez Nişanlanma
Nişanı Bozma (Nişanlanmadan Dönme)
NİŞAN HEDİYELERİ GERİ İSTENEBİLİR Mİ?
Türk Medeni Kanunu'na göre, nişanın sona ermesi durumunda nişan hediyelerinin geri istenmesi mümkündür. Ancak bu durum, nişanı sona erdiren tarafın hediye veren kişi olması durumunda daha kolaydır.
Nişanı sonlandıran tarafın haksız bir davranışı, hediye veren kişinin hediye talebini daha haklı hale getirebilir. Örneğin, nişanı sona erdiren tarafın aldatma veya başka bir haksız davranışı, mahkeme kararlarında hediye veren kişinin lehine bir faktör olabilir.
HEDİYELERİN GERİ VERİLMESİ DAVASI NEDİR?
Nişan hediyelerinin geri verilmesi konusunda anlaşmazlık durumunda, mahkemeye başvurarak hediyelerin geri verilmesi davası açılabilir. Mahkeme, nişanın sona ermesinin nedenlerini ve hediyelerin durumunu dikkate alarak bir karar verecektir.
Kanun koyucu, TMK 118 ve 123. maddeler arasında nişanlılık kurumu düzenlenmiştir. Nişanın bozulmasının sonuçlarını maddi tazminat yönünden hukuki sonucunu düzenleyen TMK madde 120’ye göre “Nişanlılardan biri haklı bir sebep olmaksızın nişanı bozduğu veya nişan taraflardan birine yükletilebilen bir sebeple bozulduğu takdirde; kusuru olan taraf, diğerine dürüstlük kuralları çerçevesinde ve evlenme amacıyla yaptığı harcamalar ve katlandığı maddî fedakârlıklar karşılığında uygun bir tazminat vermekle yükümlüdür. Aynı kural nişan giderleri hakkında da uygulanır. Tazminat istemeye hakkı olan tarafın ana ve babası veya onlar gibi davranan kimseler de aynı koşullar altında yaptıkları harcamalar için uygun bir tazminat isteyebilirler”
Bu nedenlerle, nişan hediyelerinin geri verilmesi hukuki bir süreç gerektirebilir ve her durum farklı olabilir.
HEDİYELERİN GERİ VERİLMESİ DAVASINDA HANGİ KOŞULLAR ARANIR?
Hediyelerin verilmesi için bazı şartların varlığı aranmaktadır. Bu şartlar şu şekilde sıralanabilmektedir:
Verilen hediyeler nişanlılık dolayısıyla verilmiş olmalıdır.
Nişanlılık dönemi evlilik hariç bir nedenle son bulmuş olmalıdır.
Verilen hediyelerin ekonomik bir değeri olmalıdır.
Hediyeler alışılagelmişin dışında olmalıdır. Alışılmış hediyelerin iadesi ise istenemeyecektir. Hediyenin değerinin yüksekliği onun alışılmış olup olmadığının belirlenmesi hususunda önem arz etmektedir.
Nişan hediyelerinin iadesinde tarafların kusurunun önemi bulunmamaktadır. Taraflar alışılmışın dışında olan hediyelerin kusurlu da olsalar iadesini isteyebilirler.
Nişanın bozulması nedeniyle hediyelerin geri alınması istemine ilişkin davalarda kusur aranmamakla, dava konusu yapılan hediyelerin alışılmış olup olmadığının tespiti tarafların mali ve sosyal durumlarının da dikkate alınması gerekir. Yargıtay içtihatlarına göre altınlar alışılmış eşya kapsamında sayılmamaktadır.
HEDİYELERİN GERİ VERİLMESİ DAVASINI KİMLER AÇABİLİR?
Hediyelerin geri verilmesini talep edebilecek kişiler TMK md.122’de sayılmıştır. Madde metnine göre;
Nişanlılar
Nişanlıların ana ve babaları
Nişanlıların ana ve babaları gibi davrananlar
Nişan hediyelerinin geri verilmesi için nişan ilişkisinin karşı tarafı olan kişiye karşı dava açabilirler.
Kanun gereği üçüncü kişilerin ve nişanlıların yakınlarının vermiş oldukları hediyelerinin geri verilmesini isteyebilmesi mümkün değildir.
HEDİYELERİN GERİ VERİLMESİ DAVASINDA İSPAT YÜKÜ KİME AİTTİR?
4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 6.maddesinde ispat yükü düzenlenmiş olup bu maddeye göre, kanunda aksine bir hüküm bulunmadıkça, taraflardan her biri, hakkını dayandırdığı olguların varlığını ispatla yükümlüdür. Nişan hediyelerinin geri verilmesi davasında ise iki tane ispat yükü bulunmaktadır;
İspatlanması gereken ilk husus nişan hediyesinin davacı tarafından verildiğidir. Geri verilmesi istenen eşyanın davalı olan diğer nişanlının kişisel mallarından biri olmadığı nişan sebebiyle davalıya bu eşyanın hediye edildiği davacı tarafça ispat edilmelidir.
İspatlanması gereken diğer husus ise nişan sebebiyle verilen hediyelerin geri verilip verilmediğidir. Davacı, diğer tarafa davalıya nişan sebebiyle hediye verdiğini ispat ettikten sonra bu hediyenin kendisine iade edilmediğini ispatlamalıdır. Aksi durumda ilk ispat yükümlülüğünü yerine getirmesi davayı kazanıp nişan sebebiyle verdiği hediyeyi geri alabilmesi için yeterli olmayacaktır.
Nişan hediyelerinin geri verilmesi davasında, ispat yükünün yer değiştirdiği durumlarda söz konusu olabilmektedir. Eğer ki davalı taraf kendisine nişan sebebiyle hediye verildiğini kabul ederse ama bu hediyeleri geri verdiğini iddia ederse hediyeleri geri verdiğini ispatlaması gerekecektir. Bu durumda ispat yükü yer değiştirmiş olur ve davalı hediyeleri geri verdiğini ispatlamak zorunda kalmaktadır. Davalı nişan sebebiyle kendisine hediye verildiğini kabul etmeyip hediyenin verildiği fotoğraf ve videolardan anlaşılıyorsa bu durumda da davalı söz konusu hediyeyi geri verdiğini ispatlamakla yükümlüdür.
HEDİYELERİN GERİ VERİLMESİ DAVASI ZAMANAŞIMI SÜRESİ NEDİR?
TMK md 123’te nişanlılığın sona ermesinden doğan dava haklarının, sona ermenin üzerinden bir yıl geçmekle zamanaşımına uğrayacağı belirtilmiştir.
Aşağıdaki bölümden ehliyetsiz araç kullanma ile ilgili uzman aile hukuku avukatı ile online avukat görüşme randevusu oluşturabilirsiniz.
Comments